Publikacje o gminie

Publikacje o gminie

Poniżej prezentujemy wydawnictwa zawierające informacje o gminie Zagnańsk oraz inne, autorstwa naszych mieszkańców. Obok krótka charakterystyka.

"Co do terenu świętokrzyskiego, to najciekawszą okolicą byłaby dolina między klasztorem Świętej Katarzyny a Zagnańskiem, otoczona górami Radostową, Strawczyną, Bukową, Klonową. Wsie tamtejsze stanowią prawdziwą dziedzinę ludzi leśnych, pasterzy i myśliwców, drwalów i zbójów świętokrzyskich. Byłoby ciekawą sprawą określenie kiedy ci leśni ludzie, osadnicy, tam przyszli i skąd".

Stefan Żeromski

"Dąb Bartek, Zagnańsk i okolice"
Mieczysław Starz
Kielce 1998
ISBN 83-86953-34-9
98 stron

W książce znajdziemy informacje o: Dębie Bartku (Legendy o Bartku, Czy w okolicach Bartka były barcie?), Warunkach naturalnych (rzeki, lasy, bogactwa naturalne), Nazwach osad, parafiach i kościołach, Nadleśnictwach i szkołach leśnych, Drogach, Karczmach, Życiu gospodarczym do 1939 roku (kuźnicach, wielkich piecach w Samsonowie i Bobrzy, młynach, kamieniołomach i tartakach). Są też rozdziały poświęcone: nauce i kulturze; organizacjom i stowarzyszeniom do 1939r.,walkom narodowo-wyzwoleńczym, II wojnie światowej, gospodarce po 1945r.  Na zakończenie dwie legendy: "Śpiący rycerze na Grodowej Górze" i "O Samsonie herbu Topór" a także krótki opis szlaków pieszych (czerwonego: Gołoszyce-Kuźniaki i zielonego: Zagnańsk-Bliżyn) oraz słowniczek terminów staropolskich.

"Spacerkiem po Gminie Zagnańsk i okolicy"
Stanisław Janicki
Zagnańsk 2003
ISBN 83-87752-40-1
175 stron

Od autora

... "Gmina Zagnańsk jest zaliczana do II kategorii atrakcyjności turystycznej. Okolica ta jest wdzięcznym terenem dla fotografików, rysownikówi malarzy. U wielu osób wyzwala natchnienie poetyckie...Do tego opracowania wybrano jedynie ciekawsze zdjęcia, szczegółnie obiektów oddalonych od głównych tras komunikacyjnych. Niniejszy przewodnik turystyczny polecany jest szczególnie tym mieszkańcom gminy oraz zwiedzającym ją turystom, którzy chcą bez pośpiechu pospacerować i jednocześnie dowiedzieć się trochę więcej o mijanych miejscach. Proponowane trasy można zwiedzać w odwrotnym kierunku, dzielić na krótsze odcinki lub łączyć w dłuższe. Można też wyznaczyć sobie inny przebieg trasy w zależności od indywidualnych zainteresowań, sprawności fizycznej czy pogody. Niektóre trasy będą przechodzić obok tych samych obiektów, a stronę ich szerszego opisu należy znaleźć w spisie treści... 

Życzę przyjemnej lektury i dużo wspaniałych wrażeń z wycieczek!

Stanisław Janicki

"Poezjoborze
Świętokrzyski człowiek epoki literackiej - pamięci..."
Andrzej Piskulak
Kielce 2004
ISBN 83-915215-8-3
120 stron

Od autora

"Starałem się pisząc "Poezjoborze", oddać w sposób poetycki hołd zmarłym pisarzom, którzy mają rodowód świętokrzyski. Jednocześnie "metodą poetycką" kreśliłem ich wizerunki, by w ten sposób stworzyć swego rodzaju "wypadkową" świętokrzyskiego człowieka epoki literackiej. Cały ten tom dedykowałem pamięci znakomitego redaktora i pisarza Stanisława Mijasa, który często namawiał mnie właśnie na takie poetyckie "przecieranie świętokrzyskich śladów literackich". Do pisania wierszy pomieszczonych w tym tomie zainspirowały mnie zarówno ogólno dostępne w publikacjach książkowych i prasowych życiorysy, ulubione utwory, wywiady prasowe, jakie udzielali za życia, szkice i eseje publikowane w prasie literackiej przez znawców ich twórczości i życia, jak również wieloletnia moja znajomość z wieloma z nich i wynikająca z tego wiedza. Zamieszczone obok nazwisk nazwy miejscowości, w moim zamierzeniu, mają ukazać przebogatą geografię literacką Regionu Świętokrzyskiego.

Andrzej Piskulak

"Dąb ja chłop"
Andrzej Piskulak
Kielce 2003
ISBN 83-7273-097-0
63 strony
Tomik zawierający 39 wierszy o zagnańskim dębie Bartku!
(11 rysunków Doroty Mętrak)

"Dąb zainspirował wiersze tego zbioru odznaczające się oryginalną stylistyką, ciekawym obrazowaniem i skłaniającymi do głębszego zastanowienia refleksjami. Tysiącletnie drzewo symbolizuje tęsknotę za konkretem, za historią jako wartością dotykalną, znaną, dającą poczucie bezpieczeństwa. Z drugiej strony, w przedstawionych utworach dąb Bartek staje się archetypem ludzkiego losu, niezmiennego bez względu na czas, okoliczności. Zawsze podległego tym samym prawom: dojrzewania, radości, rozpaczy, rozczarowania i niezmiennie niespełnionej tęsknoty do nieśmiertelności".

(z Posłowia Haliny Dolezińskiej)

"LI®TANIA
poranne kobiety - leśna kolejka losu"
Andrzej Piskulak"

Od autora

„LiRtania” jest dla mnie swoistą medytacją religijno-poetycką. Motyw Matki Bożej i spracowanej kobiety jest obecny w mojej poezji od chwili, kiedy tylko ponad ćwierć wieku temu zdecydowałem się pisać wiersze.

Tomik ten w moim przekonaniu powinien być postrzegany jako swego rodzaju geografia pielgrzymkowa świętokrzyskiego regionu, kraju i świata oraz jednocześnie jako geografia duszy modlących się kobiet, a także jako moja osobista geografia mistyczna. Większości utworów bohaterką liryczną jest moja śp. Babcia. Do ostatniej chwili życia trzymała w ręku modlitewnik, a na honorowym miejscu zawsze leżał album fotografii przedstawiający pielgrzymki Papieża Jana Pawła II, który otrzymała w prezencie urodzinowym. Pomysł tomiku wierszy pt."LiRtania" zrodził się podczas pielgrzymki Ojca Świętego do naszego kraju w 1999 r.Wówczas to tu właśnie postanowiłem ofiarować w swoim sercu swoje Maryjne rozważania poetyckie temu Wielkiemu Polakowi. Teraz życząc Czytelnikom dobrej lektury dedykuję swoją poezję Świętej Pamięci Papieżowi Janowi Pawłowi II i składam w pośmiertnym prezencie mojej Babci”...

"Każde miasto i wieś prawie winny być opisane rzędem alfabetycznym, tym sposobem: (...) Godniejsze czyny tam zdziałane - Przypadki losowe - Bitwy - Przebywanie wielkich ludzi - Nagrobki. Słowem, co tylko może Polaka interesować we własnym kraju".

Hr. Wincenty Kasiński

"Ekonomia Samsonowska w XVIII wieku"
Zdziasława Witecka
Samsonów 2004
ISBN 83-909639-4-9
110 stron

(...) Każdy Czytelnik może znaleźć w tej książce coś interesującego dla siebie. Może dowie się, kim był jego pradziadek, co robił w ówczesnej Ekonomii Samsonowskiej, albo jaki był rozwój naszej społeczności parę wieków temu.

Zuzanna Samulak

"Z kart historii Gminy Samsonów"
Zdzisława Witecka

„(…) Książka w przeważającej części oparta jest na dokumentach odnalezionych w Archiwum Państwowym w Kielcach oraz pamiątkach rodzinnych autorki i innych osób prywatnych, które ze względu na jej tematykę chętnie użyczyły ich do publikacji. Każdy czytelnik, który weźmie do ręki to wydawnictwo uznaje za fundamentalne dla dziejów Samsonowa”.

Lidia Putowska

"Spacer po dawnym Samsonowie"
Maciej Fert
Adam Czmuchowski

„... Naocznych świadków tego hi­storycznego wydarzenia jest coraz mniej, dlatego postanowiłem powrócić pa­mięcią do Zagnańska z lat wojny, do ówczesnych przeżyć, które - mimo upływu tylu lat - tkwią we mnie bardzo mocno".

"Wspomnienia z czasów wojny. Zagnańsk 1939-1945"
Witold Bimer

 Autor opisuje wydarzenia, które przeżywał jako młody człowiek, tak jak je wi­dział własnymi oczami. To bardzo ciekawe wspomnienia, bo jako nastolatek wciskał się tam, gdzie trudno byłoby to uczynić osobie dorosłej, jak choćby spo­tkanie z „Wybranieckimi" Barabasza, w lesie na Siodłach, kiedy AK wybierało się na pomoc walczącej Warszawie.

"To co prezentuje w dalszej części książki, jest próbą spisania moich wspomnień od najmłodszych lat czyli od czasu jak głęboko sięgam pamięcią do progu dorosłości. Siłą rzeczy przedstawiłem też niektóre wątki z życia moich najbliższych".

Wiesław Kołodziej

"A potem była dorosłość. Ze wspomnień ancymona"
Wiesław Kołodziej

"Na królewskim szlaku"

Szlakiem legend i historii

Ścieżka edukacyjna „Na królewskim szlaku" została przygotowana z inicjatywy pana Tomasza Kuszewskiego - nadleśniczego Nadleśnictwa Zagnańsk. Trasa rozpoczyna się w miejscowości Siodła i prowadzi do źródeł Silnicy u podnóża góry Sosnowicy. Turysta, wędrując około dwóch godzin,  idzie szlakiem ośmiu tablic, na których  znajdzie szczegółowe informacje. Opracowując ścieżkę Roman Piskulak położył szczególny nacisk na historię tych miejsc oraz podania związane z wybranymi obiektami na trasie.

Nazwa ścieżki edukacyjnej nawiązuje do wydarzenia historycznego, którym był przejazd przez nasze tereny  króla Jana Kazimierza i biskupa krakowskiego Andrzeja Trzebickiego (fundatora kościoła p.w. św. Rozalii i św. Marcina w Zagnańsku). Cztery tablice mówią o faktach z okresu II wojny światowej, kiedy to w sierpniu 1944 r. w Zagnańsku-Siodłach sformowano 4. Pułk Piechoty Legionów Armii Krajowej. Działania te związane były z rozkazem wymarszu na pomoc walczącej Warszawie. Przystanek przy Krzyżu Biskupim opowiada o legendzie, dotyczącej budowy wcześniej wspomnianego kościoła. Dalsza trasa prowadzi do tablicy, na której można przeczytać podanie nawiązujące do powstania stolicy naszego regionu - Kielc.

Ścieżka dydaktyczna znajduje się w obrębie nadleśnictwa i gminy Zagnańsk - jednego z najpiękniejszych zakątków ziemi świętokrzyskiej. Na turystów wędrujących indywidualnie, z rodzinami czy w zorganizowanych grupach czekają niezapomniane walory przyrodnicze, ale również szczypta wiedzy o historii naszej Małej Ojczyzny.

Wspomnienie o księdzu Janie Kurczabie

Nakładem warszawskiego Wydawnictwa Pod Krzyżem ukazała się w 2010 r. książka „Ksiądz nie jest kapłanem dla siebie. Rzecz o Księdzu Janie Kurczabie", pod redakcją Krystyny Długosz-Kurczabowej i Macieja W. Kurczaba. Jest ona pracą zbiorową wydaną z okazji 100. rocznicy urodzin i 30. rocznicy śmierci niegdysiejszego proboszcza parafii św. Rozalii i św. Marcina w Zachełmiu.

Celem ponad 300-stronicowej publikacji jest przedstawienie obrazu księdza diecezji kieleckiej Jana Kurczaba i adresowane  do mieszkańców Zagnańska, Proszowic i parafii sąsiednich. „Jest to przedsięwzięcie zbiorowe, uczestniczy w nim bowiem wiele osób, zarówno te, które znały naszego bohatera bezpośrednio (uczniowie, wychowankowie, rodzina, znajomi), jak też te, które znały go tylko pośrednio, tzn. z relacji innych ludzi bądź z dokumentów. Obraz przez nie namalowany nie jest ani obiektywny, ani pozbawiony emocji, a wręcz przeciwnie - pełen subiektywnych ocen, niekiedy nawet wyidealizowany" - czytamy we wstępie.

Zawartość książki stanowi zbiór autoryzowanych wypowiedzi zaproszonych osób, które - wedle wiedzy redakcji - pozostawały w bliskich relacjach z księdzem Janem. Syntetyczny charakter ma rozprawa ks. prof. Julisława Łukomskiego. Składa się z dwóch części: pierwsza to przedruk z „Kieleckiego Przeglądu Diecezjalnego", druga, będąca jej dopełnieniem, to spisana rozmowa uzupełniająca część pierwszą.

Wśród wielu zamieszczonych wspomnieniowych tekstów zwracają uwagę m.in.: Miał wpływ na całe moje życie autorstwa  Ireny Jarskiej z domu Boguckiej, która znała ks.Jana Kurczaba jeszcze z czasów przedzagnańskich, gdy uczył ją w kieleckiej szkole, gdy pełnił obowiązki wikariusza przy katedrze; Wspomnienie o księdzu Janie Kurczabie - wychowawcy i przyjacielu, w którymmoment przyjścia nowego proboszcza do Zagnańska opisuje Witold Bimer, jego uczeń, później też przyjaciel; Kartki z kalendarza - wspomnienie Haliny Gosek-Ulewińskiej z czasów okupacji. Czasy powojenne opisał bratanek księdza Józef Kurczab (Stryj, który był mi jak ojciec), a następnie ks. kan. Jerzy Żmuda (Ksiądz Jan Kurczab - mój pierwszy proboszcz).

Swoje wspomnienia związane z osobą ks. Kuczaba opisali również: Helena Danuta Garecka,    profesorowie Kazimierz Długosz (Wspomnienia o Księdzu Janie Kurczabie) oraz Władysław Kupiszewski (Wspominam Księdza Kanonika), ks. prał. Marian Haczyk, Marcin  Kurczab (Pamiętam), i Magda Kurczab. Tom zamykają dwa artykuły stanowiące analizę materiałów źródłowych: Michała Wałka (Ksiądz Jan Kurczab w źródłach historycznych) oraz Marcina Kurczaba (Ksiądz Jan Kurczab w świetle dokumentów Służby Bezpieczeństwa).
Życzliwej  pomocy w przygotowaniu i promocji tej książki udzielił ks. prał. płk. Tadeusz Skrzyniarz, obecny proboszcz parafii pw. św. Rozalii i św. Marcina.

Ks. kan. Jan Kurczabżył w latach 1907-78. Był proboszczem Zagnańska i Proszowic, dziekanem, katechetą. Pełniąc kapłańską posługę w Zagnańsku podczas okupacji i w trudnych dla Kościoła czasach komunizmu, był m.in. inicjatorem tajnych kompletów, niósł pomoc potrzebującym, wspierał partyzantów. Wznosił po wojnie nowy kościół w Zagnańsku.