Żona astronoma – opowieść o pierwszej polskiej astronom
Elżbieta, żona astronoma gdańskiego Jana Heweliusza to postać mało znana, a przez to ciekawa. Lipcowe spotkanie DKK w Samsonowie poświęciłyśmy na dyskusję o tej nietuzinkowej postaci, opisanej w biografii K. Stepan zatytułowanej „Żona astronoma”.
Autorka opisuje losy Elżbiety, wywodzącej się z bogatej rodziny gdańskiego kupca, wychowywanej przez niezwykle mądrą i wykształconą mamkę zwaną Dobrą Teresą. W wieku 16 lat wydana za starszego o kilkadziesiąt lat znanego naukowca stara się spełnić oczekiwania społeczne narzucone kobietom w XVII wieku. Bardzo przeżywa rozdzielenie z nowo narodzonym synem, a także jego śmierć. Po przebytej chorobie nie dosłyszy na jedno ucho. W pełnym intryg otoczeniu innych mieszczan i służby zaufaniem obdarza jedynie Przezroczystą Martę - młodą, niewykształconą, ale posiadającą zdrowy rozsądek pokojówkę. Współczesnego czytelnika dziwi brak miłości rodzicielskiej do Elżbiety, jedynego pozostałego przy życiu dziecka. Również relacja z mężem, podporządkowanie nawet jego złym decyzjom, milcząca zgoda na obecność drugiej kobiety w jego życiu, odbiega dalece od współczesnych realiów.
Obok relacji z życia osobistego podanej w formie myśli Elżbiety (gdyż jest ona narratorem powieści) poznajemy jej zafascynowanie astronomią, a następnie coraz głębsze jej doświadczanie oraz pomoc
w obserwacjach i wydawaniu kolejnych dzieł naukowych Jana Heweliusza.
Jest to książka raczej lekka, wiele wątków autorka zaledwie sygnalizuje. Jak większość powieści historycznych zawiera błędy w opisie realiów tamtej epoki. Jednak warto ją przeczytać. Autorka podjęła się zadania zaciekawienia nas postacią pierwszej polskiej kobiety astronoma, co się jej
w pełni udało.
Stella Ślefarska
Moderatorka DKK w Samsonowie
Dofinansowano ze środków Instytutu Książki
