Wymagane jest uaktualnienie wtyczki Flash Player.
piątek, 26 kwietnia 2024, imieniny: Marii, Marzeny, Ryszarda
Komunikacja Gmina Karczew     |     Wiadomości z Polski i Świata     |     MGOK     |     Pogoda     |     Mini Bus     |     Wilga-Bus     |     Rozkład PKP     |     Rozkład LOT     |     Kursy walut     |     Giełda     |     Lotto     |     
Wymagane jest uaktualnienie wtyczki Flash Player.

Postaci Karczewa

 

Zygmunt I Stary (ur. 1 stycznia 1467 w Kozienicach, zm. 1 kwietnia 1548 w Krakowie) - od 1506 król polski i wielki książę litewski. Przedostatni z dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Oprócz wielu zaslug dla historii Rzeczpospolitej, zapisał się także trwale w historii Karczewa. Na 4 miesiące przed śmiercią, 21 stycznia 1548, na Sejmie w Piotrkowie, nadał naszemu miastu prawa miejskie.

 

Wit Ducki (żył na przełomie XIV i XV w.) - był pierwszym znanym historycznie panem ziem na których wyrósł Karczew. W 1421 r. został stolnikiem czerskim i znaną osobistością na dworze książąt mazowieckich. 24 II 1428 r. dokonał podziału swych włości pomiędzy swoich synów, których miał z trzech kolejno poślubionych żon. W skład jego włości wchodziły między innymi działy ziemi położone w Otwocku (Wielkim), Dudzie, Karczewie, Świdrze i Miedzechowie. Dla siebie i swych potomków z trzeciej żony pozostawił między innymi Karczew. Stąd jego potomkowie zwali się Karczewskimi. Po nim głową Karczewskich na Karczewie był jego syn Marcin, a później wnuk, także Marcin.

 

Jan Karczewski (XVI w.) Był synem Marcina II. Razem ze swym bratem Franciszkiem był panem Karczewa. Obaj bracia prowadzili zyskowny handel zbożem, które docierało na rynki Europy Zachodniej. 21 I 1548 r. uzyskali oni dla Karczewa prawa miejskie na prawie niemieckim.

 

Melchior Walbach (zm. 1603) - syn Jakuba da Lauge, pochodzenia niemieckiego, prowadząc szerokie interesy handlowe stał się człowiekiem zamożnym, posiadał wiele nieruchomości miejskich. Poprzez ożywioną działalność kredytową i lichwiarską stał się posiadaczem olbrzymiego majątku. W Warszawie pojawił się w połowie XVI wieku, stał się dostawcą króla Zygmunta Augusta, któremu z Zachodu sprowadzał dzieła sztuki. W 1564 uzyskał od Habsburgów akt nobilitacyjny, który w cztery lata później został wpisany do akt królewskich. Będąc szlachcicem, szukał w tym celu oprawy ziemskiej. Jego wybór padł na Ostrówiec, który zakupił i osadził tam swego syna Baltazara. Walbachowie wybudowali w tej wsi folwark i zaczęli gospodarzyć. Melchior prowadził handel z Norymbergą, organizował produkcję rolną na eksport, prowadził handel wiślany. W 1566 od Zygmunta Augusta otrzymał przywilej, według którego bez opłacania cła mógł rocznie wywozić z kraju 200 sztuk wołów. Rozwijająca się gospodarka Walbachów legła w gruzach, gdy jego syn Baltazar zmarł przedwcześnie, a rychło po nim sam ojciec (1603). Przed śmiercią wyznaczył opiekunów dla swych wnucząt. Na tym urywają się dalsze o nich wiadomości. Melchior Walbach przybudował do kościoła karczewskiego kaplicę tzw. "walbachowską" z której pochodzi płaskorzeźba, przedstawiająca jego postać, a która wmurowana jest w ścianę kościoła od strony ulicy Żaboklickiego. Łaciński napis na płycie w języku polskim znaczy: "Czy umieramy czy żyjemy, jesteśmy Chrystusowi. Roku Zbawienia Ludzkiego 1595".

 

Franciszek I Bieliński (zm. 1685) Rotmistrz rajtarów królewskich króla Jana Kazimierza. W 1661 został pułkownikiem gwardii królewskiej. Do 1659 r. piastował godność podczaszego płockiego. W 1661 r. został podkomorzym płockim, w 1667 miecznikiem koronnym, w 1681 został wojewodą malborskim. Był także starostą malborskim, kiszporskim, rypińskim,m mławskim, osieckim. W latach 1663-1667 zakupił dobra otwockie, składające się z 23 wsi i folwarków. Osiadł w Otwocku Wielkim w uroczysku "Rokola", które otoczone z trzech stron przez wody jeziora, zostało podobno odgrodzone fosą przez jeńców Tureckich spod Wiednia (1683).

Kazimierz Ludwik Bieliński (zm. 1713) Syn Franciszka I. Wśród wielu godności pełnił od 1689 r. urząd podkomorzego koronnego, a od 1702marszałka nadwornego koronnego i marszałka wielkiego koronnego. Był starostą malborskim, tucholskim, czerskim, garwolińskim, mławskim, makowskim, osieckim. Żonaty był z Ludwiką Marią Morsztynówną, córką królewskiego skarbnika i poety Jana Andrzeja Morsztyna. W latach 1693-1703 wybudował w Otwocku Wielkim pałac, na którym widnieją herby Bielińskich ""Junosza" i Morsztynów - "Leliwa". Kazimierz Ludwik był jednym z największych magnatów ówczesnej Polski, w jego pałacu gościł król August II a także Stanisław Leszczyński, car Piotr I.

 

Franciszek II Bieliński (1683-1766) syn i następca Kazimierza Ludwika. Cześnik koronny (1713), podskarbi ziemi pruskiej (1714), wojewoda chełmiński (1725), marszałek nadworny koronny (1732), marszałek wielki koronny (1742), starosta malborski, tucholski, czerski, garwoliński, brodnicki, pilzneński, grójecki, osiecki, jurborski, mirachowski, kowalewski, lautenburski, rohatyński. Dziedzic Radzymina, Bielina, Otwocka, Karczewa, Parysowa. Był fundatorem kościoła w Karczewie, Warszawicach i innych. Oprócz kościołów budował także gorzelnie, browary, tartaki, cegielnie. Zmeliorował Jagodziankę, stąd Kanał Bielińskiego. W !757 założył swoją jurydykę Bielino w Warszawie. Będąc przewodniczącym Komisji Brukowej, przyczynił się do rozbudowy i upiększenia Warszawy a ulica Marwszałkowska wzięła od niego nazwę. W 1757 wydał przywileje dla Karczewa na 12 jarmarków rocznie.

Franciszek III Bieliński (1742-24 X 1809) bratanek Franciszka II a syn Michała Bielińskiego. Następca po stryju na jego włościach. W 1761 r. został podkomorzym królewskim a w 1784 r. pisarzem wielkim koronnym. Był wojewodą chełmińskim, starostą sztumskim, czerskim, garwolińskim, osieckim i panem włości z Otwockiem Wielkim i Karczewem z okolicą. Żonaty z Krystyną z Sanguszków, córką marszałka wielkiego koronnego, miał przed sobą karierę. 23 VI 1768 r. potwierdził stare i wydał nowe przywilej dla Karczewa. Wtedy ustanowił że miasto Karczew "pieczętować odtąd powinno Barabkiem z wyrżniętą nad tymże samym koroną". Pochowany został w podziemiach kościoła karczewskiego.

 

Michał Elwiro Andriolli (2 XI 1836-23 VIII 1893) Wybitny polski malarz i rysownik. Urodził się na Litwie. a studiował w Petersburgu, Londynie, Paryżu i w Warszawie. W lutym 1880 r. nabył od Zygmunta Kurtza za kwotę 18000 rubli 12 włók (ok. 200 ha) ziemi nad Świdrem Był to obszar w połowie pokryty lasami. Rozciągał się mniej więcej na przestrzeni od mostu kolejowego aż do ujścia Świdra do Wisły. Teren ten nazwał Brzegi. Pobudował tam kilka willi do wynajęcia w okresie letnim. Przyjaźnił się z karczewskim proboszczem Feliksem Pyzalskim. Dla karczewskiego kościoła wykonał kilka obrazów, które do dziś można oglądać w karczewskiej świątyni. "Królewicz św. Kazimierz", "Chrystus w grobie", a także obraz św. Eustachego wszyty w chorągiew kupiecką są jego autorstwa. Zaprojektował i nadzorował wykonanie drzwi wejściowych do kościoła, które do dziś służą naszemu kościołowi. Mieszkając w Brzegach opracował wiele ilustracji do utworów Adama Mickiewicza i nie tylko. Zmarł w Nałęczowie. W setną rocznicę śmierci jego nazwiskiem nazwany został skwer przy kościele a na pamiątkowej, kamiennej płycie widnieje napis: "Żył i tworzył wśród nas".

Jan Jerzy Kurtz (1787-28 X 1828) syn barona Jana Jerzego z Saksonii. Był fabrykantem skór a jednocześnie radcą województwa mazowieckiego. W 1827 r. zakupił po Bielińskich klucz dóbr Otwocka Wielkiego. Był właścicielem także Karczewa terenów po rzekę Świder. Dokończył budowę kaplicy cmentarnej w Karczewie, gdzie spoczął sam, a także leżą jego potomkowie.

 

Jan Krzewniak (1854-3 IX 1936) Pochodził z Podlasia, z rodziny wieśniaczej i wychowany w duchu patriotycznym. Jako bardzo zdolny uczeń ukończył w wieku 17 lat seminarium nauczycielskie w Siennicy. W r. 1873 został kierownikiem szkoły w Karczewie. Przy pomocy księdza Pyzalskiego i Zygmunta Kurtza, który podarował drewno z wycinki lasów pod tory kolei nadwiślańskiej, pobudował szkołę murowaną, zastępując szkółkę drewnianą o jednym nauczycielu. Teraz szkoła miała dwie sekcje: męską i żeńską. Wychowywał swoich uczniów w patriotyzmie, nauczał zakazanych przez cara przedmiotów jak język polski, historia i geografia. Prowadził przez długie lata karczewskie księgi parafialne, bo chociaż tutejszy organista pięknie śpiewał, to jednak nie umiał prowadzić akt w języku rosyjskim. W czasie rewolucji 1905 r. organizował manifestacje szkolne, domagające się polskiej szkoły. W 1906 zmuszony został iść na emeryturę. Kiedy w 1915 r. Rosjanie opuścili nasz kraj Jan Krzewniak wrócił na stanowisko kierownika szkoły i był nim do 1936 r. Zasłużony dla miejscowego szkolnictwa zmarł 3 września 1936 r. i został pochowany na miejscowym cmentarzu. Jego nazwiskiem nazwana jest jedna z ulic miasta.

 

Ksiądz Władysław Żaboklicki (23 V 1863-20 III 1918) pochodził z ziemi węgrowskiej. Święcenia kapłańskie uzyskał w 1888 r. Proboszczem karczewskim został w 1906 r. po śmierci proboszcza Feliksa Pyzalskiego. W 1908 wybudował "Organistówkę" czyli dom dla organisty i służby kościelnej, w którym także znajdowała się sala teatralna, gdzie ksiądz zorganizował życie kulturalne oraz teatr amatorski. Założył w Karczewie pierwszą w powiecie Ochotniczą Straż Pożarną (1906), spółdzielnię gminną, wielobranżowy sklep spółdzielczy, oraz tzw. Kasę Stefczyka, udzielająca pożyczek ludności. Uruchomił cegielnie pod Karczewem, bardzo ważną dla miasteczka, zorganizował kursy kroju i szycia dla kobiet, chór parafialny, naukę tańców dla młodzieży. W domu parafialnym uruchomił kino a w 1907 założył pierwszy telefon w spółdzielni "Karczewianka". 29 października 1911 ksiądz Władysław Żaboklicki zostaje odwołany ze stanowiska proboszcza przez Kurię i powołany na stanowisko dziekana do Skierniewic. 2 lipca 1916 r. na usilne prośby, kierowane do władz kościelnych powrócił do Karczewa na probostwo. Powrócił jako inwalida, z odjętą nogą. Chociaż chory witany był triumfalnie i mimo kalectwa, wykazywał pełnię sił twórczych. Od razu zorganizował Związek Młodzieży z sekcją dokształcającą i teatralną. 6 marca 1918 musiał jednak iść do sanatorium i zmarł po dwóch tygodniach. Był proboszczem do 24 lutego 1918 r. Zmarł 20 marca 1918.

 

Ksiądz Józef Stolarski (proboszcz w latach 1926-1953) - prowadził dalej obok pracy duszpasterskiej, pracę społeczną. Był znakomitym organizatorem i gospodarzem, a przy tym autentycznym proboszczem, który żył wśród swoich parafian w ścisłym kontakcie na co dzień. Rozwinął działalność Kasy Stefczyka, dbał o funkcjonowanie kina parafialnego, założył Koło Gospodyń Wiejskich, troszczył się o przedszkole, dzieci i młodzież, opiekował się Ochotniczą Strażą Pożarną. Sprowadził do parafii siostry Felicjanki, które prowadziły wykłady z zasad zdrowia i higieny. Proboszcz miał dar kaznodziejski, wygłaszał z ambony żywe kazania, miał piękny głos a liturgię prowadził z wielkim artyzmem. Ksiądz Stolarski ożywił życie społeczne, kulturalne, gospodarcze i religijne mieszkańców. Był bardzo energiczny, wesołego usposobienia i miał kontakt ze społeczeństwem.

Ksiądz Kazimierz Siwak (1907-17 VII 1979) Po ukończeniu gimnazjum w Otwocku studiował w Seminarium Metropolitalnym w Warszawie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1930 r. Był magistrem teologii i historii. Uczestniczył w kampanii 1939 r. jako kapelan w armiach generałów Kutrzeby i Bortnowskiego w stopniu kapitana. Brał udział w bitwie nad Bzurą. Odznaczony został Krzyżem Walecznych i Krzyżem AK. Przez wiele lat był spowiednikiem Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Był proboszczem w Skułach a potem od 1958 r. w Piasecznie. Zebrał wiele dokumentów dotyczących historii Karczewa. Te obszerne, zgromadzone przez niego zbiory, zostały wykorzystane w monografii "Karczew, dzieje miasta i okolic".

 

Bronisław Buniakowski (1903-1940) obejmuje w 1937 r. stanowisko kierownika szkoły powszechnej w Karczewie, ur. 3 września 1903 r. w Podwołoczyskach koło Tarnopola, poprzednio kierownik szkoły powszechnej w Kobryniu. Chciał pracować bliżej Warszawy i takim sposobem znalazł się w Karczewie. Zaraz po objęciu nowych obowiązków podejmuje starania u władz oświatowych budowy w Karczewie nowej szkoły. W Kuratorium uzyskuje poparcie dla swych zamierzeń. Plany te pokrzyżowała wojna. 6 września włożył mundur oficerski, pożegnał się z rodziną i wyruszył na front. Wraz ze swoim 35 pułkiem piechoty brał udział w obronie Brześcia jako dowódca kompanii piechoty. Został wzięty do niewoli i zginął w Katyniu. Jego żona Karolina, pracowała w Szkole Podstawowej przez 35 lat.

 

Jakub Winczakiewicz (23 V 1895-1970) pochodził z Kielecczyzny, w Jędrzejowie ukończył Seminarium Nauczycielskie. 1 IX 1940 r. został kierownikiem szkoły w Karczewie, w której pracował do 1966 r. Przez cały czas nauczania znany był jako dobry pedagog, a także jako działacz społeczny, biorący udział w życiu kulturalnym miasta. Dbał o dobre nauczanie swych wychowanków. Nie tylko wyremontował budynek szkolny, ale jeszcze go unowocześnił. Został w pamięci Karczewian jako człowiek szlachetny i zasłużony. Jego nazwisko nosi jedna z ulic na osiedlu Częstochowska w Karczewie.

 

Kazimierz Baliński (15 VIII 1901-13 XI 1969) W 1920 r. brał udział w obronie Warszawy w wojnie z bolszewikami. Zmobilizowany w sierpniu 1939 r. wraz z tysiącami polskich oficerów przebywał w obozie w Starobielsku a potem w sercu Azji skąd trafił do armii Andersa. Bił się w piaskach afrykańskich, zdobywał Sycylię, walczył pod Monte Cassino. Odznaczony został "Gwiazdą za wojnę 1939-1945", "Gwiazdą Italii", "Medalem Wojska", "Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino", medalem "Polska swemu obrońcy", "Odznaką Pamiątkową 2 Korpusu" oraz angielskim "The War Medal".Do Polski powrócił w 1947 r.

 

 

Łukasz Koselski
Urząd Miejski w Karczewie, ul. Warszawska 28, 05-480 Karczew, pow. otwocki, woj. mazowieckie
tel.: 227806516, fax: 227806536, email: um@karczew.pl
NIP: 532-10-04-760, Regon: 000529835
Poprawny HTML 4.01 Transitional Poprawny arkusz CSS Poprawne kodowanie UTF-8
projekt i hosting: INTERmedi@
zarządzane przez: CMS - SPI
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności.
Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.
x