Istorija Hmijelnika povezana je s difuzijom dve kulture, jevrejske i poljske. Ovuda su prolazili najvažniji trgovački putevi od Sandomieža kroz Šidluw, Henćini u Krakov.
Hmijelnik je bio jedan od najpoznatijih Štetla u Poljskoj Republici, gde je većina stanovištva je bila jevrejskog porekla. Ovde su do vremena rata cvetali trgovina i zanatstvo. Kao nasleđe svega toga ostala je samo hmijelnicka sinagoga. U hebrajskom jeziku sinagoga znači bukvalno dom za okupljanje. Zato je vizuelan element doma odigrao u našem konceptu ključnu ulogu. Nije to sakralna zgrada kao u hrišćanskim konceptu. Zanima nas uspostavljanje višeslojnog kulturno-društvenog života čiji će arhitektonski kontekst postati polje za poslovanje ljudi iz Hmijelnika.
Danas i pre rata sinagoga nije bila samo mesto za molitve i službe, nego i prostor za studiranje Tore i Talmuda, sala za okupljanje i sedište jevrejske opštine. Smeštala je na svom terenu različite opštinske urede: školu, arhiv, mikve, pogrebni dom, klanicu itd.
Glavni zadatak je stvaranje modernog, interaktivnog muzeja Jevrejske zajednice u Hmijelniku, u zidovima bivše sinagoge čiji blok i unutrašnjost treba da su postajali s terenom van zgrade.
Simbol otvorenog doma – unutra sinagoge – u obliku metalne kocke (šestozid) igra posebnu ulogu u projektu.
Na udaljenosti 15 m.od zgrade sinagoge nalazi se, smešten u specijalno aranžiranom položaju, spomenik koji podseća na uništenje (holocaust) hmijelnickih jevreja.
U predvorju jednog zida će se pojaviti multimedialna mapa (u nijansama stare fotografije) predratnog Hmijelnika i Štetli u blizini koja će prikazivati izuzetnu dinamiku i značnu ulogu jevrejske zajednice na području današnje svijentokžiske regije. Ovde ćemo moći da dobijemo znanje o polozaju i ulozi grada i gradića.
Znak za prepoznavanje i njegov grafički amblem za muzej je metalni šestozid koji simbolizira kuću otvorenu na četiri strane sveta. On stvara intimni prostor odvojen od gornjeg dela sinagoge, sale koja pulsira savremenim životom, u kojoj će se održavati koncerti, konferencije, proslave značajnih za život grada.
Krov kuće je scena, mesto otvoreno za kreativne inspiracije stanovnika Hmijelnika. Pri prodiranju svetla prodire unutar prostorije nastaje izuzetan karakter i refleksijnost. Staklena pločica koja emituje svetlost (ili obrnuto svetlost njene površine osvetljuje Birmu) to posebno mesto, odvojeno od istorije, koje suseduje sa rekonsturisanim pilastrama, je deo namenjen za inspiraciju izuzetnih događaja u hmijelnickoj zajednici.
U centralnom mestu, unutra šestozida nalazi se rekonstrukcija XVIII vekovne Birme, napravljena od stakla, odlikuje se u prostoriji njenom lakoćom i efermetičkim oblikom. Jednostavan i geometralan oblik doma svetla (otvoren na istok kroz široki ulaz), najvažnije je intimno mesto u sinagogi, fokusirajući na sebi pažnju posetioca. Metalni blok zahvaljujući radialnim urezu na gornjem delu je veza između dve stvarnosti: istorije i sadašnosti.
Izložbeni prostor davnog trga ima informativno-istorijski karakter, oslikavajući scene predratnog grada. Prelazeći sinagogalnom ulicom Štetla oko prostora fokusa (zahvajajući fotoćelijama) u ritmu naših koraka, javljaju se postepeno slike preuzete iz svakogdnevnog života predratnog Hmijelniku.
Sinagoga nije bila samo mesto za molitvu, nego i mesto nauke, okupljanja i dijaloga. U vezi s gore pomenutim jedna od prostorija će biti iskorišćena kao moderna bioskopno-konferenciona sala.
